Bademcikler boğazın arka kısmında yer alan, oval şekilli ve iki parçadan oluşan, üzeri mukoza ile kaplı, yumuşak dokulardır. Lenfatik sistemin bir parçası olan bademcikler, enfeksiyonlarla mücadeleye destek olur. Boyut olarak birbirinden farklı olan bademcikler, enfeksiyonlara yanıt olarak şişebilir.1 Bademcik iltihabı da bademciklerin enfeksiyonu olarak tanımlanabilir.2. Bademcik iltihabı temizlenmesi yani enfeksiyonun tedavisi, odağa bağlı olduğundan hızlı tanı almak önemli olabilir. Bu yazıda sıklıkla merak edilen “Bademcik iltihabı neden olur?”, ”Bademcik iltihabı belirtileri nelerdir?”, “Bademcik iltihabı olası nedenleri nelerdir? ” gibi soruların yanıtlarını bulabilirsiniz.
Bademcik İltihabı: Nedir?
Bağışıklık sisteminin bir parçası olan bademcikler, boğazın arkasının her iki tarafında bulunan lenf düğümleri olarak tanımlanabilir. Vücudun enfeksiyon kapmasını önlemeye yardımcı olan bu dokuların kendisinde enfeksiyon gelişmesi durumuna bademcik iltihabı denir. Tıp dilinde tonsilit olarak tanımlanan bademcik iltihabı her yaşta meydana gelebilir. Bademcik iltihabı en sık okul öncesi yaşları ile ergenlik dönemindeki çocukları etkiler. 3 Bu nedenle genellikle yaygın bir çocuk hastalığı olduğu da söylenebilir. Ancak 3 yaşın altındaki çocuklarda nadiren görülebilir 5 Bademcik iltihabı konusunda bilinçli olmak önemlidir. Kişi, bademcikleri iltihaplandığında genellikle kendini yorgun ve bitkin hissedebilir. Boğaz ağrısı ise en sık görülen belirtisidir.4,5 Genel olarak bademcik iltihabının 3 farklı tipi olduğu söylenebilir:6
● Akut Bademcik İltihabı: Bademcik iltihabına ait belirtiler genellikle 3-4 gün sürse de bazı vakalarda bu süre 2 haftaya kadar uzayabilir.10
● Tekrarlayan Bademcik İltihabı: Yılda birkaç kez bademcik iltihabı görülmesi olarak açıklanabilir.10
● Kronik Bademcik İltihabı: Devam eden bir boğaz ağrısı ve kötü kokulu bir nefes olarak tanımlanabilir.10[ZE1]
Bademcik İltihabı: Başlıca Belirtileri Nelerdir?
Bademcikler, ağız ve burundan giren virüs ve bakterilerle savaşır. Ancak bademciklerin kendileri, vücuttan uzak tutmaya çalıştıkları patojenlerin yol açtığı enfeksiyonlara karşı savunmasız olabilir. Bu nedenle bademcik şişmesi ya da bademcik iltihabı sık görülebilir. Yetişkinlerde tekrarlayan bademcik iltihabı görülmesinin nedenlerinden biri de bu olabilir. Bademcik iltihabına eşlik eden belirtilerin bir kısmı şu şekilde sıralanabilir:
● Boğaz ağrısı,
● Yutma güçlüğü,
● Yutkunma sırasında şiddeti artan ağrı,
● Ses tonunda değişim,
● Bademciklerin kırmızı ve şiş görünmesi
● Bademciklerde beyaz ya da sarı renkli lekeler,
Çocuklarda bademcik iltihabı geliştiğinde tüm bu belirtilere ek olarak; normalden farklı olarak ekstra huysuzluk, huzursuzluk, iştah kaybı, salya miktarında artış gibi semptomlar da görülebilir.7[ZE2]
Bademcik İltihabından Kaynaklanan Boğaz Ağrısı ve Tedavisi
Bademcik iltihabı vakalarında genellikle doktorunuza muayene olmanız önerilir. Hekiminizin önerdiği tedavi şekline uymanız önemlidir. Ek olarak bol sıvı almak ve istirahat etmek önerilebilir. “Boğaz ağrısına ne iyi gelir?” sorusu bu şekilde yanıtlanabilir. Bademcik iltihabı vakalarında yetişkinlerde olduğu gibi çocuklarda da bol su tüketilmesi ve istirahat edilmesi önerilebilir. Ayrıca çocuklara uygun olarak geliştirilen bademcik iltihabından kaynaklanan boğaz ağrısı tedavisinde yatıştırıcı bir etki sunması için tuzlu gargara yapılabilir, çay, çorba gibi ılık sıvı formatında içecekler tüketilebilir. 7
CH-20231215-11
Kaynakça:
1.https://www.webmd.com/oral-health/picture-of-the-tonsils
2. https://kidshealth.org/en/parents/tonsillitis.html
3.https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/tonsillitis/symptoms-causes/syc-20378479
4. https://www.healthline.com/health/tonsillitis
5.https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/21146-tonsillitis
6.https://www.webmd.com/oral-health/tonsillitis-symptoms-causes-and-treatments
7.https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/21146-tonsillitis
9. https://www.enthealth.org/conditions/tonsillitis/