Tıbbi sarısabır olarak da bilinen aloe vera, kozmetik ve ilaç sektöründe yüzyıllardan beri kullanılan bir bitkidir. Özelliğini yapraklarındaki jelden alan aloe vera, yaklaşık 2000 yıllık bir geçmişe sahiptir. Günümüzde çok sayıda ilaç ve kozmetik ürününün bileşeni olan aloe vera faydaları ile ön plandadır. “Aloe vera nedir?” “Aloe vera nasıl kullanılır?” başlıklarını sizler için derledik.
Aloe Vera Nedir?
Zambakgiller familyasında yer alan aloe vera, uzun dikenli yapraklara sahip, kendi köklerinden yetiştirilebilen ve faydaları ile geçmişten günümüze adından söz ettiren bir bitkidir. Boyu 30-60 santimetreyi bulabilen aloe vera, uygun koşullar sağlandığında evde de kolayca yetiştirilebilir. Yaprakları uzun, sivri ve dikenlidir. Kaktüse benzeyen bitkinin yapraklarının içinde jel vardır. Dolgun ve etli yaprakları ile dikkat çeken aloe vera, her mevsim yeşil kalır. Sıcak ve kuru iklimleri seven bitkinin neredeyse 500’ün üzerinde çeşidi bulunur.
Geçmişten Günümüze Aloe Vera
Aloe vera bitkisinin tıp ve kozmetik alanında kullanımı 4. yüzyıla kadar uzanır. Bitkinin geçmiş dönemlerdeki kullanımıyla ilgili de pek çok efsane vardır. Dünyanın en güzel kadını olarak kabul edilen Mısır Kraliçesi Nefertiti’nin aloe verayı güzellik rutininin bir parçası olarak kullandığı öne sürülmektedir. Büyük İskender’in ise M.Ö 333 yılında aloe verayı yaralı askerlerin tedavisi için kullandırdığı iddia edilir. Yine Antik Mısır’da bitkinin, mumyalama işlemlerinde kullanıldığına dair bilgilere de rastlanmaktadır. Aleo veranın medikal alanda kullanımına dair bilgiler 4000 yıl önce yazılan Sümer kil tabletlerinde de yer alır.
Mısır papirüslerinde aloe veranın anti inflamatuar, yani iltihap giderici ve ağrı kesici etkilerinden bahsedilmiştir. Mısır firavunları tarafından da “sonsuz yaşam iksiri” olarak ilan edilen aloe veranın Kleopatra tarafından da her gün kullanıldığı söylenmiştir. Orta Doğu’da aloe vera “Çölün Çiçeği” şeklinde adlandırılmıştır. Greko-Romen dönemde Aristoteles, Hipokrat ve Dioskorides gibi ünlü doktorlar, aloe veranın yaraları, çıbanları, göz rahatsızlıklarını iyileştirmek veya saç dökülmesini önlemek için kullanıldığından bahsetmişlerdir. Jíbaro Kızılderilileri aloe verayı "Gökyüzü Doktoru" ve "Gençlik Çeşmesi" olarak adlandırmış ve kutsal bitkilerinden biri olarak kabul etmiştir. Hiroşima ve Nagazaki'deki nükleer patlamalarda yaralanan insanların yanıklarını iyileştirmek için kullanılan aloe veradaki jel, 1968 yılında formüle edilerek dünya çapında taşınabilir hale gelmiştir. Günümüzde bilimsel faydaları hala araştırılmakta olan bitki, pek çok farklı alanda ve üründe yaygın olarak kullanılır.
Aloe Vera'nın Kullanım Alanları ve Etkileri
Kılıç şekline benzeyen dikenli yapraklara sahip aloe vera bitkisinin yapraklarındaki jel, dâhili ya da harici kullanılabilir. Maske, serum, krem, yüz temizleyici gibi kozmetik ürünlerin ana malzemeleri arasındadır. İlaç sektöründe de kullanımına yaygın olarak rastlanır. Aloe veranın yaprağında yer alan jel, suyu depolayan yumuşak bir doku formundadır. Pek çok biyoaktif bileşenler içeren aloe vera, yüz bakımında kullanılan ve cildin kaybettiği nemi geri kazanmasına yardımcı etkili bitkilerden biridir. Aloe veranın anti inflamatuar etki gösteren bileşenleri, üst solunum yolları enfeksiyonlarında sıklıkla rastlanan iltihaplanma ve ödem gibi durumlarda tedaviyi destekleyici rol oynar. Soğuk algınlığı nedeniyle oluşan öksürük, boğazı tahriş ederek kurumasına ve ağrıya yol açar. Aloe vera, nemlendirme özelliği sayesinde kuruluk nedeniyle oluşan tahrişin engellemesine destek olur ve iltihap sonucu oluşan boğaz rahatsızlıklarına yatıştırıcı etki sunar. Tahriş meydana gelen dokuların yenilenmesine yardımcı olarak soğuk algınlığına bağlı semptomlarla başa çıkmayı kolaylaştırır.
Aloe Vera Hangi Coğrafi Bölge ve İklimde Yetişir ?
Anti inflamatuar özellikleri ile sağlık üzerinde olumlu etkiler sağlayan aloe vera süs bitkisi olarak da yaygın bir şekilde yetiştirilir. Kendine özgü çiçeklere sahiptir. Yapraklarındaki jel, bitkinin yağışı düşük alanlarda uzun süre yaşamını devam ettirebilmesini sağlar. Güneşi seven bitki, soğuk havalara karşı tahammülsüzdür. Kumlu topraklarda daha iyi yetişir ve toprağı kurudukça su verilmesi önerilir. Kozmetik ve ilaç sanayinin önemli bitkilerinden biri aloe vera özellikle Güney Afrika, Tanzanya, Kenya, İspanya, Jamaika, Meksika, Hindistan, Küba ve Avustralya’da yetiştirilir. Ülkemizde Akdeniz, Marmara ve Ege Bölgesi’nde yetiştirilen bitki, direkt güneş ışığı alan balkon ve bahçelerde kolayca serpilip büyür. Saksı çiçeği olarak pek çok kişinin evinde yetiştirdiği aloe vera, bakımının kolay ve zahmetsiz olması nedeniyle en çok tercih edilen bitkilerden biridir.
Aloe Vera Bitkisinin Bileşenleri
Zambakgiller familyasına ait aloe vera bitkisinin yaprakları, yeşil kabuk ve iç jeli olmak üzere iki bölümden meydana gelir. Bitkinin jel kısmı 12 vitamin, 18 amino asit, 2 mineralden oluşan bir içeriğe sahiptir. Bunların yanı sıra yine jel kısmında bağışıklık sistemini destekleyen polisakkaritler bulunur. Vücut hücreleri üzerinde zararlı etkilere sahip serbest radikalleri nötralize eden antioksidan beta karoten, E ve C vitaminlerinden zengin olan bitki aynı zamanda B12, kolin ve folik asit içeriğiyle de dikkat çekicidir. Zengin su içeriği ile dikkat çeken aloe vera; çinko, sodyum, potasyum, manganez, magnezyum, selenyum, bakır, krom ve kalsiyum gibi vücut fonksiyonlarının düzenlenmesinde önemli rol oynayan minerallere sahiptir. Ayrıca anti bakteriyel ve antiviral özelliklere sahip aloin ve emodin bileşenlerini de bünyesinde barındırır.
Aspi NATURA Boğaz Spreyi Formülasyonunda Aloe Vera
Aloe vera bitki ekstresi içeren formülü ile üst solunum yolları enfeksiyonlarının tedavisinde destekleyici rol oynar. Dış faktörler kaynaklı boğaz ağrısı ve öksürüğe karşı bir film tabaka oluşturarak yatıştırıcı, nemlendirici ve koruyucu etki sağlar. Farenjit ve tonsilit ya da halk arasındaki adıyla bademcik iltihabından kaynaklanan boğaz ağrısı ve buna eşlik eden öksürük durumunda boğazı tahriş olmaktan korur ve iltihap nedeniyle oluşan boğaz rahatsızlıklarını yatıştırır. Tonsil iltihabı ile ilgili daha fazla bilgi için “Bademcik İltihabı & Bademcik İltihabı Nedir?” içeriğinden faydalanabilirsiniz.
Üst solunum yolu enfeksiyonlarında sıklıkla rastlanılan boğaz ağrısı ve öksürük tedavisi için geliştirilen Aspi Natura Boğaz Spreyi, içeriğindeki aloe vera, İzlanda yosunu, hyalüronik asit ve gliserol bileşenleri sayesinde soğuk algınlığında yatıştırıcı ve koruyucu etki gösterir. Çocuklar için kayısı-limon, yetişkinler için nane-limon aroması ile üretilen Aspi NATURA Boğaz Spreyi ve Aspi NATURA KIDS Boğaz Spreyi sayesinde öksürük ve boğaz ağrısı semptomları ile daha kolay başa çıkabilirsiniz.
Kaynakça:
1. http://naturalingredient.org/wp/wp-content/uploads/19.1.pdf Son Erişim Tarihi: 08.02.2022
2. https://tr.wikipedia.org/wiki/T%C4%B1bbi_sar%C4%B1sab%C4%B1r Son Erişim Tarihi: 08.02.2022
3. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2763764/#CIT2 Son Erişim Tarihi: 08.02.2022
4. https://www.medicalnewstoday.com/articles/265800#benefits Son Erişim Tarihi: 08.02.2022